Omdat de schaduwzijden van ‘groene’ technieken in de berichtgeving meestal onderbelicht blijft zet ik in deze video een aantal zaken op een rijtje. Over of het klimaat gered moet worden ja of nee kun je lang discussiëren, maar als dat dan moet gebeuren zoals nu gepland wordt, gaat dat sterk ten koste van het milieu. De negatieve bijwerkingen van de groene medicijnen variëren van grote teruggang in insecten en vogelstand, zware milieuvervuiling bij het delven van de benodigde zeldzame grondstoffen in bijvoorbeeld Congo, China en Bolivia. Het onbruikbaar maken van agrarische grond of natuur ten behoeve van zonneweiden of het kweken van biobrandstoffen, het omhakken van wouden boor biomassa, en het moeilijk te recyclen afval van PV-panelen en windturbines na hun economische levensduur.
De lijst is lang en incompleet, maar de schadelijke effecten blijven nog lang doorwerken.
Op 29 augustus laat het FD in een uitgebreid artikel Carlo van de Weijer aan het woord met ongezouten kritiek op een eerder artikel van Guus Berkhout in de Telegraaf over stekkerauto’s. Hij gebruikt daarbij termen als ‘oprispingen uit de fossiele pensioenbunkers’.
Opmerkelijk voor het FD! Het zou toch over de inhoud moeten gaan, namelijk de voor- en nadelen van de stekkerauto en niet de beschadiging van de boodschapper?
In een weerwoord, waarin Guus Berkhout zich wél uitsluitend richt op de inhoud, laat hij zakelijk met CBS cijfers zien dat het het betoog van Carlo van de Weijer echt niet klopt. Echter, dat weerwoord werd hem niet gegund. In plaats van het traditionele hoor en wederhoor (Audiatur et altera pars), lijkt ook het FD te zijn gezwicht voor de oprukkende cancel culture. Maar gelukkig is er ook nog Climategate.nl!
Donkergrijze stekkerauto’s blazen ons stroomnet op
Een gastbijdrage van Guus Berkhout (President CLINTEL).
In een Telegraafartikel van 20 augustus jl. laat ik zien dat stekkerauto’s helemaal niet klimaatvriendelijk zijn en dat invoering van die auto’s onze elektriciteitsvoorziening versneld zal destabiliseren. Objectieve publieksvoorlichting schiet hier pijnlijk tekort. In het FD van 29 augustus betoogt Carlo van de Weijer, directeur AI Systeem Instituut TU Eindhoven, dat kritiek op elektrische auto’s slechts onderdeel is van een achterhoedegevecht. Maar is dat wel zo?
Een hard feit is dat iemand die stroom tankt met een stekkerauto, voor 87% stroom tankt uit houtpellets, kolen, gas en kernenergie. Slechts 13% komt van zon en wind. Bovendien is het milieuvriendelijk produceren en recyclen van autoaccu’s nog lang niet opgelost. Wist u dat de elektrische auto een fijnstof producent is? Waarom krijgt niemand dat te horen? Helaas is er meer verontrustend nieuws. Als we naar het grote plaatje kijken dan is er nog een aspect dat zelfs vele malen zorgelijker is.
We hebben gezien dat onze informatiesamenleving in korte tijd is getransformeerd van een lineaire één-richtingssamenleving, waarin slechts enkele producenten informatie leveren aan de totale bevolking, naar een niet-lineaire twee-richtingssamenleving, waarin iedereen aan iedereen informatie levert. Denk aan het verschil tussen de klassieke radio- en Tv-zenders en het moderne Internet. De duidelijke scheiding tussen producent en consument is hier vrijwel verdwenen. En dat spectaculaire decentralisatieproces zien we nu ook gebeuren in de energiesector, met immense gevolgen.
Het bestaande stroomnet kreeg haar huidige vorm in een organische evolutie als antwoord op de zich ontwikkelende vraag. Die evolutie was gebaseerd op het lineaire één-richtingsconcept: ‘Transport van enkele producenten naar veel diverse verbruikers’. Dat heeft alles bepaald: gebruikte netspanningen, hoeveelheid en dikte van de kabels, plaatsing van de schakel- en transformatorstations, enz.
Overgang naar wind en zon heeft gemaakt dat we nu transformeren naar een niet-lineair twee-richtingsconcept: ‘Transport van veel diverse producenten naar veel diverse verbruikers’.In de energiewereld is de traditionele scheiding tussen producent en consument dus ook aan het verdwijnen. Maar voor die decentralisatieslag is ons bestaand stroomnet nog lang niet geschikt. We moeten van het lineaire net met N1 verbindingen naar een niet-lineair netwerk met N2 verbindingen, het aantal verbindingen zijn veel te klein, stations hebben de verkeerde specificatie, ze liggen op de verkeerde plek, enz. Door dit te onderschatten wordt ons eens zo robuuste energienetwerk instabiel. In Duitsland moet het traditionele één-richtingsnet de energielevering in de lucht houden; energieprijzen zijn mede daardoor sinds 2000 verdubbeld.
De praktijk laat zien dat we het stroomnet niet zomaar eventjes ombouwen. Dus moeten we uiterst voorzichtig zijn met het uitbreiden van het aantal stroomconsumenten en stroomproducenten. De snelle verhoging van het aantal regionale zonneweiden en windparken past helemaal niet bij het bestaande net. Die mismatch komt nauwelijks aan de orde. En hier komt de stekkerauto ook weer in het zicht. Nederland kent zo’n 10 miljoen voertuigen. Uit het bovenstaande verhaal zal duidelijk zijn dat in korte tijd miljoenen stekkervoertuigen aan het stroomnet hangen onverantwoord is. Zo gaan we met subsidies ons stroomnet versneld ontwrichten.
We zijn de wereld rondom ons stroomnet fundamenteel aan het veranderen, maar het net zelf heeft nog vrijwel dezelfde architectuur. Dat gaat steeds meer wringen. Let wel, verandering van de netarchitectuur (van N1 naar N2 verbindingen) is een mega operatie en dat vraagt veel geld en tijd. Waarom is er geen systeemvisie, zodat al die veranderingen rondom het stroomnet in samenhang plaatsvinden met veranderingen binnenin het stroomnet?
Concluderend, stekkerauto’s als de Tesla zijn helemaal niet zo klimaat- en milieuvriendelijk. Een doorsnee elektrische auto gebruikt in de praktijk 1kWh per 4 km en zorgt voor een CO2 uitstoot van 450/4=125g/km. Nog belangrijker, het is onverantwoord om steeds meer van deze voertuigen aan het net te hangen. Immers, stroomstoringen zijn een ramp. Waarom dan toch die subsidies?
Tot slot, de overheid maakt altijd weer dezelfde fout. Ze moet niet kiezen voor een bepaalde technologie, maar ze moet komen met uitdagende specificaties. Als ze dat hier had gedaan, was daar nooit de elektrische auto uitgekomen. Wist u dat de allernieuwste dieseltechnologie zonder subsidie de schoonste en goedkoopste auto oplevert (TNO)?
***
Guus Berkhout is hoogleraar emeritus geofysica en president van de Internationale CLINTEL Groep.
Berkhout is de auteur van enkele honderden wetenschappelijke artikelen (peer-reviewed) over seismische beeldvorming van het geologische archief van het binnenste van de aarde.
Professor Berkhout is lid van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW), senior lid van de Nederlandse Academie van Ingenieurs (AcTI), erelid van de American Society for Exploration Geophysicists (SEG) en erelid van de European Association of Geoscientists and Engineers (EAEG). Hij ontving de koninklijke onderscheiding “Officier in de Orde van Oranje-Nassau”. Geïnteresseerden kunnen meer informatie vinden op www.aj-berkhout.com.
Terwijl de meeste landen nog worstelen met de nasleep van de coronacrisis, presenteert de Europese Commissie deze week een streng klimaatactieplan. Daarin staat onder meer dat huizen massaal gerenoveerd moeten worden om ze energiezuiniger te maken en dat kolencentrales dicht moeten, omdat ze CO2 uitstoten. De maatregelen passen bij het streven van Eurocommissaris Frans Timmermans om in 2030 de CO2-uitstoot met minimaal 55 procent terug te dringen. De EU wil in 2050 klimaatneutraal zijn.
Opmerkelijk is dat Timmermans ook voorstander is van biomassa, al zegt hij er wel nadrukkelijk bij dat biomassa vooral moet bestaan uit restafval. In Nederland ontstond verzet tegen biomassacentrales omdat bossen uit de Baltische staten zijn gebruikt om zogenaamd schone energie op te wekken.
Het ARD-programma Das Erste berichtte vorige week dat uit satellietbeelden is gebleken dat de ontbossing in landen als Zweden, Finland en de Baltische staten sinds 2016 met 49 procent is toegenomen vanwege de CO2-doelen. De Zwitserse meteoroloog Jörg Kachelmann sprak van ‘het domste energie- en milieubeleid ooit’.
Timmermans draait economie de nek om
In het klimaatactieplan valt verder te lezen dat er de komende tijd heel veel nieuwe zonnepanelen en windmolens bij moeten komen.
Timmermans wil mensen met lage inkomens bovendien compenseren zodat ze aan energiebesparing kunnen doen. Dat belooft wat. Afgelopen week werd bekend dat zelfs klimaatwetenschapper Jan Rotmans er niet in is geslaagd om zijn oude huis van het gas af te krijgen door het bijvoorbeeld beter te isoleren, ondanks torenhoge investeringen. “Ik heb er al voor 100.000 euro aan verspijkerd,” zei hij.
“Wat ik voorspelde, gaat gebeuren,” schrijft politicoloog en oud-diplomaat Johannes Vervloed. “De economie en mutatis mutandis onze welvaart wordt door Timmermans de nek omgedraaid.”
Toon Sesink voegt toe: “De stoppen in de hoofden van Timmermans en Samsom zijn nu echt doorgeslagen.”
We zitten in Nederland allemaal op het puntje van onze stoelen, want het blijkt nu KEIHARD, dat de vermeende ‘duurzame’ energie-opwekking via het opbranden van ‘snoeihout en tuinafval’ volledig op een frauduleuze leest geschoeid is. Dát het frauduleus is, blijkt uit de enorme kap van gezonde bossen in de VS, waar we bijv. HIER al aandacht aan besteden. Dus niks ‘snoeihout en tuinafval’.. Wat een geraffineerde benaming voor een industriële, georganiseerde moordpartij van duurzaam groen.
De motivatie voor deze wijze van ‘duurzame ontbossing’…? Nieuw te planten bomen, zouden het CO2 van de verbrande bomen weer opnemen, zo gaat het sprookje, eh de redenering.. Alsof een boom van 30 of 40 jaar oud, dezélfde CO2-opnamecapaciteit heeft als een jong geplant boompje..! Maar inmiddels blijkt, dat -naast deze biomassa-soap- ook de windmolenenergie onder grote druk staat.
Want wat blijkt? Deze vorm van energie kán gewoon niet bestaan, zonder dat overheden of particuliere geld blijven stoppen, bijvoorbeeld in de vorm van subsidies, in de door-gedraaide energie-winning. In Duitsland komt de pijnlijke realiteit van deze windmolenenergie langzaam maar zeker boven water. Met een berg afval als eindresultaat, wanneer er niet drastische maatregelen worden genomen; waarschijnlijk weer op basis van (dit keer Europese) subsidies..!
De windmolen-situatie in Duitsland; ons voorland..!? Het nieuws is dat na afloop van de subsidietermijn, eind dit jaar, in Duitsland de eerste 1000 molens zullen worden stilgezet. (HIER). Zonder subsidie is wind namelijk niet economisch rendabel, ook niet als het molens betreft, die technisch nog bruikbaar zijn. Maar erger nog: dit is pas de eerste fase, want in 2025 komen er nog eens 3000 windmolens bij, waarvoor de subsidie ook afloopt.
In de deelstaat Niedersachsen draaien er nu nog maar liefst 6300, waarvan er na 2025 nog maar zo’n 2300 molens overblijven. Het doel van subsidie was/is om een opstart van een gewenste techniek te realiseren; de windenergie dus. Daarna zou de windindustrie op eigen benen moeten kunnen staan. Maar hoe confronterend de realiteit is, blijkt nu steeds meer… Het vreemde is dat in de praktijk, zelfs bestaande nog goed draaiende windmolens, nu niet rendabel te exploiteren zijn.
Wat is er mis? Dat vraag je je dan natuurlijk ook af. De vergelijking met de idiotie van de ‘biomassa’-energie-centrales dringt zich dus direct op. Hoe kunnen beleidsmakers zó verschrikkelijk miskleunen..? Er worden dus duizenden windturbines in Duitsland met ontmanteling bedreigd, terwijl ze nog jaren zouden kunnen meedraaien. Regeren is vooruitzien zegt men, maar zelfs dat lukt kennelijk niet meer. En eigenlijk was dit vanaf de bouw al zichtbaar. Waarop het sprookje van de windenergie dan gebaseerd is..? Te goedkope stroom via bestaande bronnen, zoals aardgas en -nog steeds- kolen is natuurlijk de basis van deze vergelijking. En daarom was dus de massale toekenning van de windmolensubsidie nodig..
De Duitse windenergie-industrie verkeert in een diepe crisis. Doordat deze staatssubsidies voor veel windturbines opraakt, is het in bedrijf houden niet meer de moeite waard voor de operators. Er komt simpelweg té weinig stroom ‘tevoorschijn’ uit deze molens om ze rendabel te laten draaien..! Nogmaals, in vergelijking met de economisch veel goedkopere stroom uit gas en kolen. Gezien de giga-hoeveelheden relatief milieuvriendelijk aardgas, die nog in Rusland en overal in de wereld aanwezig zijn, zal deze situatie niet snel wijzigen. Het sprookje is uit.
Maar dan komt de roep natuurlijk weer, om aanvullende, extra subsidies of nieuwbouwsubsidie. Wat vaak ook vergeten wordt, met betrekking tot de situatie in Duitsland, is het feit dat veel windmolens in het noorden van het land staan en de -voornamelijk industriële- gebruikers, in het midden en zuiden van Duitsland gevestigd zijn. En er was een noord-zuid-transportleiding gepland, maar die is in de inspraakprocedures vastgelopen..!
Het vraaggestuurde elektriciteitsnetwerk, kan zonder grootschalige opslagmogelijkheden, maar een beperkt deel aan windstroom opnemen, ook als de netwerkcapaciteit voldoende is. Je kunt simpelweg dan dus nooit méér stroom op het net brengen, dan er op hetzelfde moment wordt gebruikt.
En ook dát feit, was in 2011 al duidelijk. (HIER). Zonder netwerkuitbreiding en grootschalige opslagmogelijkheden is zelfs in High-Tech-Duitsland deze windstroom niet inpasbaar. Maar… het probleem is in de praktijk nog veel groter. Zou je gaan denken aan nieuwbouw, dan zijn er nieuwe regels. Dat mag niet meer binnen 1000 meter van woningen en daarmee is nieuwbouw op veel plaatsen niet meer mogelijk.
Democratisch besloten of niet: windmolens moeten er komen..! De politiek is ervan overtuigd, dat het belang van groene energie voor het halen van de CO2-reductie, zó groot is, dat de plaatsing van windturbines en zonneparken niet vertraagd mag gaan worden door lange inspraakprocedures, waarbij burgers gaan klagen over bijv. geluidsoverlast. Er is voor gekozen om de zg. ‘Crisis- en herstelwet’ in te zetten. Deze wet kan de inspraak(procedures) voor een groot deel buitenspel zetten, zodat de ‘belangrijke infrastructurele werken’ snel kunnen worden gerealiseerd.
Er is binnen die wet weliswaar een vorm van inspraak, maar de toetsing is écht marginaal, wat o.a. blijkt uit de resultaten van beslissingen rondom bezwaren, die de Raad van State wél hebben gehaald. De Raad van State toetst alle bezwaren over de plaatsing van wind- en zonneparken aan de genoemde ‘Crisis- en herstelwet’ en er is tot op heden nog geen enkel bezwaar van burgers gehonoreerd..!
Simpel gezegd: in de praktijk zijn de belangen van de burgers ondergeschikt gemaakt aan de zo belangrijk geachte productie van wind- en zonne-energie. Ten einde raad zijn burgers naar het Europese Hof gestapt wat wél effect zal opleveren. Dat Hof heeft inmiddels een uitspraak gedaan, die er niet om liegt.
Volgens advocaat Peter de Lange, van Vos & De Lange Advocaten betekent die uitspraak nogal wat: “Als de rechter in het kort geding, de recente uitspraak van het Europese Hof volgt, dan staat mogelijk straks elke windmolen in Nederland stil. Want bij een nieuwe rechtszaak tegen het omstreden windpark in de Veenkoloniën, staat tevens de geldigheid op het spel van de vergunningverlening voor ALLE OVERIGE Nederlandse windmolenparken.” Advocaat De Lange startte namens omwonenden in Drenthe, een kort geding, tegen de aanleg van het windpark Drentse Monden en Oostermoer.
En dan is er de afvalberg van ‘afgedankte molens’; wie gaat dit betalen? En als laatste rest er nog een enorme klus. Het ontmantelen en afvoeren van deze 4000 nog bruikbare, maar niet rendabele windmolens. De materialen van de generator en de mast zijn weliswaar weer te gebruiken, maar de wieken en de fundatie vormen een probleem. Deze wieken van versterkte kunststof (poly-carbonaten) kun je eigenlijk alleen maar op een hoop gooien, of in de grond begraven. En de fundering bestaat uit veel beton en staal. Die kunnen alleen worden opgeruimd met explosieven, net als oude bunkers.
Wat is er dan nog over aan CO2-winst, dienen we ons af te vragen. Los van de inpassingsverliezen zal ook de CO2-winst minimaal zijn (HIER). Omdat de technische levensduur niet gehaald wordt, is de CO2-balans stevig scheef getrokken. Kortom: het groene sprookje is uit. De windmolens leefden niet ‘lang en gelukkig’, want wat rest is de letterlijke puinhoop van afgedankte windmolens en de figuurlijk puinhoop van de bestuursmatige ‘duurzaamheidsagenda’..!